Hướng dẫn sử dụng Wordfast Pro cơ bản

Wordfast Pro là một công cụ hỗ trợ dịch thuật cung cấp bởi công ty Wordfast.

- Giới thiệu về Wordfast

Tương tự như các phần mềm dịch thuật phổ biến khác, Wordfast Pro có các ưu  nhược điểm sau:

Ưu điểm

- Hoạt động độc lập, không phụ thuộc vào Ms Word

- Xử lý trực tiếp định dạng .ppt và .xls

- Giao diện chuyên nghiệp

- Nhiều chức năng

- Hỗ trợ đa định dạng

Nhược điểm

- Không trang bị từ điển

- Chưa hỗ trợ trực tiếp định dạng file PDF

- Giao diện nhiều biểu tượng khó tận dụng hết tính năng

- Chế độ xem trước gặp rắc rối nếu bản lưu MS Word không đúng định dạng

- Gặp chút vấn đề trong quá trình chỉnh sửa sau dịch

Wordfast Pro mang nhiều cải tiến từ Wordfast classic, nhằm cạnh tranh với các công cụ dịch thuật phổ biến như Trados. Sau đây là các tính năng cơ bản của Wordfast và cách sử dụng chúng

Giao diện

Wordfast Pro là một ứng dụng dịch và chỉnh sửa tài liệu dựa trên Java. Tải ứng dụng từ trang chủ của Wordfast.com sau đó tiến hành cài đặt. Ứng dụng được trình bày trong môi trường tương tác, người dùng có thể truy cập nhanh chóng và dễ dàng vào các tập tin TM (translation memory - bộ nhớ dịch).

Wordfast Pro là một ứng dụng linh hoạt, làm việc với các tập tin TM lưu offline hoặc tương tác trực tiếp với TM server. Ứng dụng có thể hoạt động như một công cụ độc lập nhằm hỗ trợ công việc dịch thuật. Thiết kế trực quan cùng giao diện tùy chỉnh mang tới một mô hình thuận tiện cho người dùng.

Giao diện sử dụng gồm 3 cửa sổ:

- Translation editor: cho phép người dùng lựa chọn tùy chọn xem dạng table - bảng tham chiếu (bên trái hiển thị ô chia văn bản nguồn, bên phải hiển thị ô chia văn bản dịch) hoặc chế độ xem text - xem dạng văn bản.

- Outline window: cửa sổ này dùng để điều hướng segment (phân đoạn). Bạn có thể di chuyển từ segment này tới segment khác bằng cách nhấp chuột ngay vào ô segment tại cửa sổ outline. Outline window cũng có thể sắp xếp các segment dựa trên các trạng thái như khớp 100%, thay đổi nhẹ (cụ thể sẽ hiển thị số phần trăm khớp tương ứng), không thay đổi, các segment chứa các ghi chú hoặc chỉnh sửa,...

- TM Lookup Window cho phép tìm kiếm từ hoặc cụm từ trong bộ nhớ dịch và hiển thị kết quả dưới dạng bảng.

 Tạo Project

Máy tính cần được cài Java trước khi sử dụng Wordfast Pro. Tuy nhiên Wordfast sẽ hỗ trợ cài đặt Java tự động nếu máy tính chưa có Java.

Tạo một Project trên WFP khá đơn giản. Trước tiên xác định ngôn ngữ nguồn (ngôn ngữ cần dịch) và ngôn ngữ đích để cài đặt vào Translation Memories và Glossaries cho Project. Bạn có thể kéo và thả tập tin cần dịch vào trong giao diện và bắt đầu dịch ngay lập tức. Ngoài ra có thể thêm và kích hoạt Microsoft Word macros. Qua đó mở rộng các chức năng phục vụ cho những Project phức tạp nhất

Wordfast Pro tạo một trường tên Project management perspective với nhiệm vụ chuẩn bị trước khi dịch gồm các tab: analyze (phân tích), extract frequents (trích xuất file định kỳ), cleanup (làm sạch),  pseudotranslation (sao chép nội dung nguồn tới nội dung đích), split/merge (tách/hòa trộn các tập tin), bilingual review (xuất tập tin sang định dạng rtf txml, chỉnh sửa bằng cách sử dụng ms word), show/hide 100% (hiển thị/ẩn 100% TM khớp), transcheck/revisions (kiểm tra nội dung dịch), swap source/target (đổi nguồn/đích), TM preferences (tạo/mở TM)..

Quá trình dịch

Wordfast Pro tạo môi trường làm việc phối kết hợp để các file TM có thể dễ dàng truy cập nhanh và hiệu quả. Trong lần sử dụng đầu tiên, ứng dụng sẽ yêu cầu bạn tạo một TM mới. Hộp thoại tạo TM sẽ hiển thị và lựa chọn ngôn ngữ nguồn trên bản dịch và ngôn ngữ đích cần dịch. Sau đó bạn tiến hành đặt tên file TM và chọn kiểu (Save as type) là Plain Text (.txt). tiếp đó bạn hãy đóng hộp thoại WF lại và lưu lại file TM dưới dạng Unicode.

Bạn chọn TM thích hợp với bản dịch để tạo được nhiều nội dung trùng lặp giúp dịch hiệu quả hơn. Khi bắt đầu dịch một văn bản, click chuột vào vị trí muốn bắt đầu dịch, Click nút (Alt+Down). Segment đầu tiên sẽ xuất hiện với nền màu xanh, phần để dịch sẽ có màu xám tro hoặc tím. Nếu segment đã lưu trong TM, WF sẽ tự tìm hiển thị kết quả dịch ở phần để dịch có màu xanh hoặc vàng.

Màu sắc của segment đích (target segment) thể hiện độ khớp của bản dịch: nếu màu xám/tím thì phải tự dịch, màu vàng thì máy sẽ dịch tự động song cần phải kiểm tra lại vì độ khớp không được 100%, màu xanh thường không cần kiểm tra lại vì đoạn văn bản đang dịch giống hoàn toàn đoạn văn bản đã dịch trước đó. Khi đoạn văn bản không khớp với TM lựa chọn dịch, bạn có thể chọn sử dụng một nội dung từ Machine Translation hoặc Very Large Translation Memory, bộ nhớ dịch được đóng góp bởi các thành viên của cộng đồng Wordfast. Những segment khớp cũng sẽ được lưu trữ trong WFP.

Sau khi đã dịch xong 1 segment (1 câu), muốn chuyển sang câu tiếp theo thì click hoặc ấn Alt+Down. Muốn quay lại segment đã dịch ở trên để sửa, bạn có thể dùng 1 trong 2 cách sau:

– Click chuột vào vị trí muốn sửa

– Ấn Alt+Up

<}0{> Con số nằm giữa ký hiệu trên thể hiện độ lặp của đoạn văn bản đang dịch với cơ sở dữ liệu đang có trong Translation Memory. Con số này càng cao thì độ tin cậy của bản dịch do máy cung cấp càng cao. Để kết thúc việc dịch văn bản, ấn vào biểu tượng trên thanh công cụ có hiển thị chú thích hoặc nhấn đồng thời tổ hợp phím Alt+End. Để làm sạch văn click (Ctrl+Alt+Q).

Dịch giả có thể tiết kiệm thời gian của mình khi sử dụng tính năng Auto Suggest (gợi ý tự động) - đưa ra các gợi ý tự động và những số liệu liên quan, URL, địa chỉ email, chữ viết hoa và các thuật ngữ trong quá trình bạn nhập dịch. Quá trình dịch thuật cũng được tăng tốc đáng kể nhờ tính năng Autopropagation cho phép bạn sử dụng nội dung lặp đi lặp lại từ một hoặc nhiều tập tin. Wordfast Pro cũng mở rộng xử lý các loại file dịch hơn trước bao gồm INX, MIF, PDF và TTX.

Wordfast Pro là một ứng dụng linh động, có thể làm việc với các file TM trên desktop hoặc tương tác trực tiếp với ứng dụng TM trên máy chủ. Như đã nói đề cập phía trên, WFP có thể hoạt động như một công cụ độc lập bổ sung cho việc dịch thuật. Sau khi hoàn thành quá trình dịch bạn có thể xem trước bản dịch trước khi tiến hành lưu file theo định dạng ban đầu và cập nhật vào TM.

Các tính năng đặc biệt

- Bilingual export: bạn có thể xuất một bản word song ngữ chứa cả segment nguồn và segment đích để chỉnh sửa ngay bên ngoài Wordfast Pro. Sau đó bạn có thể nhập bản word song ngữ đã được chỉnh sửa trở lại Wordfast Pro và cập nhật những thay đổi trên TM.

- Track segment changes: tính năng này sẽ hiển thị mọi thay đổi trên segment sau khi tập tin đã được lưu.

- TM administration: dịch giả có thể thay đổi nội dung TM trong TM administration perspective. Tại đây, dịch giả có thể tìm, thay thế, xóa, nhập bộ nhớ dịch, đánh dấu tu để chỉnh sửa dựa trên tiêu chí nhất định.

- Transcheck: tính năng này sẽ thực hiện xác minh một số lỗi trong bản dịch và cảnh báo các lỗi như ngữ pháp, chính tả, dấu chấm câu, thuật ngữ. Bạn có thể kích hoạt transcheck để giúp đưa ra các cảnh báo xảy ra trong mỗi phiên dịch hoặc chạy transcheck trên một hoặc hàng loạt file sau khi việc dịch hoàn tất để tạo một báo cáo lỗi.

- Collaboration và TM sharing: người dùng có thể chia sẻ các TM và bảng thuật ngữ bằng cách lưu trên Wordfast anywhere. Sau đó bạn có thể sử dụng công cụ này để dịch bất cứ nơi đâu nếu có kết nối mạng.

Wordfast Pro có thể đọc và ghi các định dạng TMX CAT (computer-assisted translation) tiêu chuẩn, Wordfast Pro cũng làm việc tương thích với các TM được tạo ra nhờ các sản phẩm CAT khác như Trados và Déjà Vu.

Hơn nữa, ứng dụng có thể kết hợp với Wfserver để chia sẻ các TM qua kết nối mạng LAN hoặc Internet nhưng bạn phải mua và lắp bổ sung Wfserver.

Wordfast Pro tích hợp bộ lọc cho phép bạn làm việc với MS Word, MS Excel, MS PowerPoint, HTML, XML, ASP/JSP/JAVA, INX (indesign), MIF (framemaker), TTX, PDF.

Làm việc với TM và TDB

Công nghệ Wordfast có khả năng bảo vệ tới 1,000,000 đơn vị dịch trong mỗi TM. Sử dụng vlTM Project có thể nâng cao hiệu năng của TM và tính khả dụng truy cập Internet. Xây dựng một công cụ Wordfast TM để phát hiện những segment khớp hoàn toàn hay không khớp chỉ trong nửa giây. Khi không khớp hoàn toàn, Wordfast sẽ truy xuất các cụm từ trong bản nguồn để tìm ra những từ khớp nhờ vào tính năng Auto Suggest như đã đề cập.

Translation memories:

Bạn có thể tạo TM không giới hạn, truy cập không giới hạn vào các TM cùng lúc, đọc và ghi TMx 1.4b, sử dụng máy chủ Wordfast để chia sẻ TM qua Internet hoặc mạng LAN.

Glossaries:

Lưu trữ tới 250.000 ở mỗi mục, truy cập không giới hạn vào các glossary cùng lúc, nhập và xuất glossary ở định dạng tab phân tách hoặc TBX.

Các tính năng kiểm soát của Wordfast Pro sẽ cảnh báo người dùng về các lỗi chính tả, ngữ pháp, dấu câu... Tính năng này giúp giảm đáng kể thời gian xử lý văn bản sau khi dịch.

Wordfast Pro có một công cụ tiện ích giúp chuyển đổi các bản dịch sang một định dạng khác tương thích với Wordfast TM. Công cụ này cho phép sử dụng các nội dung lặp lại trong nhiều bản dịch khác nhau.

Yêu cầu cài đặt

Các hệ điều hành được hỗ trợ bao gồm windows 7, Vista, XP, hoặc 2003 server, Mac OSX 10.4 trở lên, Linux (32 bit).

Kết luận

Hiện nay Wordfast Pro được xem là một trong những công cụ hỗ trợ dịch thuật hữu hiệu nhất dành cho dịch giả. Mặc dù giao diện sẽ khiến người dùng hơi bỡ ngỡ bởi nhiều biểu tượng nhưng sau một thời gian sử dụng, bạn sẽ cảm thấy thích thú và nhận ra sự tiện ích của công cụ hỗ trợ dịch thuật này.